انواع فشار خون پایین و علل ابتلا

فشار خون پایین معمولاً به فشار پایین‌تر از 90 میلی‌متر جیوه برای عدد بالا (سیستولیک) یا 60 میلی‌متر جیوه برای عدد پایین (دیاستولیک) در نظر گرفته می‌شود. 

فشارخون پایین ممکن است علائم قابل‌توجهی نداشته باشد یا ممکن است باعث سرگیجه و غش شود. گاهی اوقات فشارخون پایین می‌تواند تهدیدکننده زندگی باشد. فشار خون پایین برای هر شخص ممکن است باتوجه‌به شرایط وی متفاوت در نظر گرفته شود.

 

انواع فشار خون پایین

انواع فشارخون پایین باتوجه‌به مکانیسم ایجاد آن عبارت‌اند از:

• افت فشارخون ارتواستاتیک (افت فشارخون وضعیتی). این افت ناگهانی فشارخون هنگام ایستادن پس از حالت نشسته یا پس از درازکشیدن ایجاد می‌شود. علل آن عبارت‌اند از کم‌آبی بدن، استراحت طولانی‌مدت در بستر، بارداری، برخی شرایط پزشکی و برخی داروها. این نوع فشارخون پایین در افراد مسن شایع است.
• افت فشارخون پس از غذا. این افت فشارخون 1 تا 2 ساعت پس از صرف غذا رخ می‌دهد. به‌احتمال زیاد در افراد مسن، به‌ویژه آن‌هایی که فشارخون بالا یا بیماری‌های سیستم عصبی خودمختار مانند بیماری پارکینسون دارند، تأثیر می‌گذارد. خوردن وعده‌های غذایی کوچک و کم کربوهیدرات، نوشیدن آب بیشتر و اجتناب از الکل ممکن است به کاهش علائم کمک کند.
• افت فشارخون باواسطه سیستم عصبی. این کاهش فشارخون پس از ایستادن طولانی‌مدت اتفاق می‌افتد. این نوع فشار خون پایین بیشتر جوانان و کودکان را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.
• آتروفی سیستم چندگانه با افت فشارخون ارتواستاتیک. این اختلال نادر که سندرم شای‌دراگر نیز نامیده می‌شود، بر سیستم عصبی که عملکردهای غیرارادی مانند فشارخون، ضربان قلب، تنفس و هضم را کنترل می‌کند، تأثیر می‌گذارد. این سندرم با فشارخون بسیار بالا در هنگام درازکشیدن همراه است.

 

علائم فشار خون پایین

علائم فشارخون پایین (هیپوتانسیون) ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• تاری یا محوشدن دید
• سرگیجه یا سبکی سر
• غش‌کردن
• خستگی
• مشکل در تمرکز
• حالت تهوع

برای برخی افراد، فشارخون پایین ممکن است نشانه‌ای از یک بیماری زمینه‌ای باشد، به‌خصوص زمانی که به طور ناگهانی ایجاد می‌شود یا با علائم دیگری همراه است.

کاهش ناگهانی فشارخون می‌تواند خطرناک باشد. تغییر فقط 20 میلی‌متر جیوه برای مثال کاهش از 110 میلی‌متر جیوه سیستولیک به 90 میلی‌متر جیوه سیستولیک می‌تواند باعث سرگیجه و غش شود. همچنین موارد افت شدید فشارخون مانند شرایطی که به دلیل خونریزی کنترل نشده، عفونت‌های شدید یا واکنش‌های آلرژیک ایجاد می‌شود، می‌تواند تهدیدکننده زندگی باشد.

فشارخون بسیار پایین می‌تواند منجر به وضعیتی به نام شوک شود. علائم شوک عبارت‌اند از:

• سردرگمی و گیجی به‌ویژه در افراد مسن
• پوست سرد
• رنگ‌پریدگی پوست
• تنفس سریع و کم‌عمق
• نبض ضعیف و تند

 

چه شرایط و عواملی موجب فشار خون پایین می‌شوند؟

فشارخون در طول روز بسته به موارد زیر تغییر می‌کند:

• وضعیت بدن
• شیوه نفس‌کشیدن
• مصرف غذا و نوشیدنی‌های مختلف
• داروها
• شرایط و فعالیت‌های فیزیکی

فشارخون معمولاً شب‌هنگام در پایین‌ترین حد است و در زمان بیدارشدن از خواب شب، به‌شدت افزایش می‌یابد. برخی شرایط سلامتی و استفاده از برخی داروها ممکن است باعث کاهش فشارخون شود.

شرایط پزشکی که می‌تواند باعث فشارخون پایین شود عبارت‌اند از:

• بارداری. تغییرات در دوران بارداری باعث می‌شود، رگ‌های خونی به‌سرعت منبسط شوند. فشارخون پایین در 24 هفته اول بارداری شایع است. فشارخون معمولاً پس از زایمان به سطح قبل از بارداری باز می‌گردد.
• بیماری‌های قلبی. حمله قلبی، نارسایی قلبی، بیماری دریچه قلب و ضربان قلب بسیار پایین (برادی‌کاردی) می‌تواند باعث کاهش فشارخون شود.
• بیماری‌های مرتبط با هورمون‌ها (اختلالات غدد درون‌ریز).
• کم‌آبی بدن. زمانی که بدن آب کافی نداشته باشد، میزان خون در بدن (حجم خون) کاهش می‌یابد. تب، استفراغ، اسهال شدید، استفاده بیش از حد از دیورتیک‌ها و ورزش شدید می‌تواند منجر به کم‌آبی بدن شود.
• ازدست‌دادن خون.
• عفونت شدید (سپتی‌سمی).
• واکنش آلرژیک شدید (آنافیلاکسی).
• کمبود برخی مواد مغذی در رژیم غذایی.

برخی از داروها نیز می‌توانند باعث کاهش فشارخون شوند، از جمله:

• داروهای ادرارآور مانند فوروزماید (لاسیکس) و هیدروکلروتیازید
• آلفابلاکرها مانند پرازوسین
• بتابلاکرها مانند آتنولول و پروپرانولول
• داروهای بیماری پارکینسون، مانند پرامیپکسول یا داروهای حاوی لوودوپا
• انواع خاصی از داروهای ضدافسردگی
• داروهای اختلال نعوظ از جمله سیلدنافیل یا تادالافیل

 

عوارض فشار خون پایین چیست؟

عوارض بالقوه فشار خون پایین عبارت‌اند از:

• سرگیجه
• ضعف
• غش‌کردن
• آسیب ناشی از سقوط

فشارخون پایین به‌شدت می‌تواند سطح اکسیژن بدن را کاهش دهد که همین امر منجر به آسیب قلب و مغز می‌شود.

 

درمان فشار خون پایین

فشارخون پایین بدون علائم یا با علائم خفیف به‌ندرت نیاز به درمان دارد. اگر فشارخون پایین باعث ایجاد علائم مرتبط شود، درمان اصلی؛ رفع علت افت فشارخون است. به‌عنوان‌مثال، اگر مصرف یک دارو باعث کاهش فشارخون شود، ممکن است پزشک شما تغییر یا قطع دارو یا کاهش دوز را توصیه کند. بدون صحبت با ارائه‌دهنده مراقبت خود، داروی خود را تغییر ندهید یا مصرف آن را قطع نکنید.

اگر مشخص نیست چه چیزی باعث فشارخون پایین شده است، هدف افزایش فشارخون و کاهش علائم است. بسته به سن، سلامتی و نوع فشار خون پایین، راه‌های مختلفی برای انجام این کار وجود دارد:

• استفاده از نمک بیشتر. متخصصان معمولاً محدودکردن نمک (سدیم) را توصیه می‌کنند؛ زیرا می‌تواند فشارخون را گاهی به طور چشمگیری افزایش دهد. بااین‌حال، برای افرادی که فشارخون پایین دارند، مصرف کمی نمک می‌تواند به افزایش فشارخون کمک کند.
• مصرف آب بیشتر. مایعات حجم خون را افزایش داده و به جلوگیری از کم‌آبی بدن کمک می‌کند که هر دو در درمان افت فشارخون مهم هستند.
• پوشیدن جوراب‌های الاستیک. این جوراب‌های ساق بلند معمولاً برای تسکین درد و تورم رگ‌های واریسی استفاده می‌شوند. آن‌ها جریان خون را از پاها به قلب بهبود می‌بخشند. برخی افراد چسب‌های شکمی الاستیک را بهتر از جوراب‌های فشاری تحمل می‌کنند.
• داروها. چندین دارو برای درمان فشارخون پایین که هنگام ایستادن رخ می‌دهد (هیپوتانسیون ارتواستاتیک) در دسترس است. به‌عنوان‌مثال، داروی فلودروکورتیزون باعث افزایش حجم خون می‌شود اغلب برای درمان افت فشارخون ارتواستاتیک استفاده می‌شود.

 

تشخیص فشارخون پایین 

برای تشخیص فشارخون پایین، ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی شما یک معاینه فیزیکی انجام می‌دهد و در مورد سابقه پزشکی شما سؤالاتی می‌پرسد. این معاینه شامل اندازه‌گیری فشارخون است.

ممکن است بررسی‌های دیگری برای تعیین علت فشارخون پایین انجام شود.

آزمایش خون می‌تواند به تشخیص قند خون پایین (هیپوگلیسمی)، قند خون بالا (هیپرگلیسمی یا دیابت) یا تعداد کم گلبول‌های قرمز خون کمک کند که همه این موارد می‌توانند فشارخون را کاهش دهند.

 نوار قلب به شکل سریع و بدون درد فعالیت الکتریکی قلب را اندازه‌گیری می‌کند. نوار قلب نشان می‌دهد که قلب چقدر سریع یا کند می‌زند. می‌توان از آن برای تشخیص حمله قلبی فعلی یا قبلی استفاده کرد.

تست میز شیب نیز می‌تواند نحوه واکنش بدن به تغییرات موقعیت را ارزیابی کند.

 

منبع

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/low-blood-pressure/diagnosis-treatment/drc-20355470

 

سؤالات متداول در مورد فشار خون پایین

1. فشارخون پایین به چند دسته تقسیم می‌شود؟ افت فشارخون وضعیتی، افت فشارخون پس از غذا، افت فشارخون باواسطه سیستم عصبی و سندرم شای‌دراگر اصلی‌ترین دسته‌بندی‌های فشارخون پایین هستند.
2. علائم فشارخون پایین چیست؟ تاری یا محوشدن دید، سرگیجه یا سبکی سر، غش‌کردن، خستگی، مشکل در تمرکز و حالت تهوع علائم اصلی افت فشارخون هستند.
3. چه عواملی موجب افت فشارخون می‌شوند؟ وضعیت بدن، شیوه نفس‌کشيدن، بیماری‌ها، مصرف غذا و نوشیدنی‌های مختلف، داروها و شرایط و فعالیت‌های فیزیکی